Dr. Kürşat ArslanDokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesinde, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümünde Doçent.

SPSS'de T-testi için Etki Değerini (Effect Size) Hesaplama

Yayınlanma: 3 Aralık, 2019 Güncellenme: 10 Mayıs, 2022

Tanım

Öncelikle effect size yani etki değeri nedir ona bakalım. Etki değeri, aralarında fark olmasını beklediğimiz gruplar arasındaki farkın büyüklüğünü gösteren istatistiksel bir değerdir (Cohen, 1988). Yani t-testi'ne bakarak iki grup arasında fark olup omadığını belirleyebiliriz, ancak bu farkın büyüklüğü hakkında yorum yapmak için etki değerini bilmemiz gerekir. farklı etki değerleri belirleme istatistikleri vardır ve bunlar arasında en çok bilinen/kullanılan eta squared ve Cohen's d istatistikleridir. SPSS t-testi için bu istatistikleri vermediği için bunun hesaplaması elle yapılmalıdır. eta squared hesaplama süreciaşağıdaki gibidir:

Eta Squared formülü:

Örnek

Şimdi yukarıdaki förmülü bir örnek üzerinden anlatmaya çalışayım. Aşağıdaki örnek bağımsız örneklem t testi sonucunda elde edilmiş bir SPSS çıktısıdır. Bu çıktı üzerinden formülü kullanarak, etki değerinin hesaplayabiliriz. Buna göre, N1 değeri 91, N2 değeri 109 ve t değeri ise -3.734 dür.

SPSS çıktı kaynak: https://stats.idre.ucla.edu/spss/output/t-test/

Değerler förmül üzerine yerleştirildiğinde, sonuçlar aşağıdaki gibi olacaktır:

Elde ettiğimiz sonucu yorumlamak için Cohen (1988) tarafından önerilen kriterleri kullanabiliriz. Bu kriterlere göre eğer etki değer şu şekilde hesaplanmıştır:

0.01 = küçük etki
0.06 = orta etki
0.14 = büyük etki

Bizim hesapladığımız etki değeri Cohen tarafından önerilen kriterlere göre değerlendirildiğinde, orta düzeyde bir etki bulduğumuzu söyleyebiliriz.

Sonucun Yazılması

Bağımsız örneklem t-testi sonucunda gruplar arasında orta düzeyde etki değeri (eta squared = 0.065) olan anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Kaynaklar

Cohen, J. (1988). The t test for means. Statistical power analysis for the behavioural sciences.

Bu makaleye atıf yapan bilimsel yayınlar

BAHAR, S., & ERTEN, S. 5. Sınıf Öğrencilerinin Ağ Araştırması (WebQuest) Yöntemine Göre Çevre Bilinci Düzeylerinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 6(2), 104-127.
KAHRAMAN, U., SARI, T., & NAYIR, F. (2021). Do Manager See Teachers' Needs. International Online Journal of Educational Sciences, 13(3).

APA stiline göre bu makaleyi referans verin

Arslan, K. (2019, 3 Aralık). SPSS'de T-testi için Etki Değerini (Effect Size) Hesaplama [Web Günlük Postası]. 11 Aralık 2023 tarihinde https://www.galloglu.com/blog/SPSS-de-T-testi-icin-Etki-Degeri-(Effect-Size)-Hesaplama adresinden ulaşıldı.

Bu gibi yazıların çoğalması için site içerisinde yer alan reklama tıklayın. Teşekkürler :)

Bu yazıya şimdiye dek yapıldı.

Ferhat 10/22/2022 08:02:03

Merhaba hocam. Etki büyüklük değerini (d) yorumlarken
0.2 > d     önemsiz

0.5>d> 0.2    küçük düzeyde

0.8>d>0.5     orta düzeyde

d>0.8 büyük düzeyde

bu şekilde mi yoksa CAN’ın kitabında Green ve salkind, 2005; Morgan vd. den aktardığı (s.112)

0.2 > d önemsiz

0.5>d> 0.2 küçük düzeyde

0.8>d>0.5 orta düzeyde

1>d> 0.8 büyük düzeyde

d>1 çok büyük düzeyde

verilmesi daha uygun?
Kürşat Arslan 24 Ekim, 2022 21:50:59
Ferhat merhaba, genel geçer olarak, Cohen's D ilk belirttiğin şekilde yorumlanır. Bunun temel sebebi, 1988'de Cohen tarafından bu şekilde raporlandığı içindir. İkinci verdiğin örneği doğrusu bilmiyorum rastladığımı söyleyemeyeceğim. Kolaylıklar.
- Cohen J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New York, NY: Routledge Academic [Google Scholar]
Ferhat 10/21/2022 09:34:53

Değerli hocam emeğinize sağlık öncelikle. Etki büyüklüğü anlamlı farklılık çıktığı zaman bu farkın büyüklüğünü belirlemek için mi yoksa anlamlı farklılık çıkmasa bile her zaman yapılabilir?
Kürşat Arslan 21 Ekim, 2022 12:33:00

Ferhat Merhaba, olumlu yorumların için teşekkürler.

Soruna gelince, eğer fark istatistiksel olarak anlamlı değilse etki değerinden bahsetmek de anlamlı olmaz. Bu yüzden sadece fark anlamlıysa, etkinin büyüklüğünü belirlemek için etki değeri raporlanıp yorumlanabilir.
Dilek 10/14/2022 07:48:43

tebrikler. güzel bir hizmet sunuyorsunuz
Mehmet Akcaalan 3/19/2022 21:53:42

Merhaba hocam, deneysel çalışmamda bağımlı örneklemler arasındaki anlamlı farklılık için etki büyüklüğü hesaplaması yapmam gerekiyor. İnternette sadece bağımsız örneklemler arasındaki etki büyüklüğünden bahsediyor. Bu konuda yardımcı olabilirseniz sevinirim. Saygılar.
Kürşat Arslan 19 Mart, 2022 22:19:30

Mehmet merhaba, paired sample T Test için etki değeri olarak Cohen's D yi kullanabilirsin sanırım internette bunun formülü var. Eğer bulamazsan formülü, yine yazabilirsin. Kolayliklar.